Löggilding endurskoðenda
Í lögum nr. 94/2019 er endurskoðandi skilgreindur sem sá sem hefur þekkingu til að gefa hlutlaust og áreiðanlegt álit á reikningsskilum og öðrum fjárhagsupplýsingum, hefur löggildingu til að starfa við endurskoðun, er á endurskoðendaskrá og fullnægir að öðru leyti skilyrðum laga um endurskoðendur og endurskoðun.
Skilyrði til þess að hljóta löggildingu
Til þess að hljóta löggildingu sem endurskoðandi þarf einstaklingur að hafa lokið meistaranámi í endurskoðun og reikningsskilum sem viðurkennt er af endurskoðendaráði. Þá verður viðkomandi aðili að hafa lokið þriggja ára starfsþjálfun, þar sem hann starfar undir handleiðslu endurskoðanda við endurskoðun ársreikninga og annarra reikningsskila hjá endurskoðunarfyrirtæki. Einnig er það skilyrði fyrir veitingu löggildingar að aðili hafi staðist sérstakt löggildingarpróf. Önnur skilyrði sem gerð eru fyrir löggildingu í lögum nr. 94/2019 eru að aðili þarf að eiga lögheimili hér á landi eða vera ríkisborgari aðildarríkis að Evrópska efnahagssvæðinu, aðildarríkis stofnsamnings Fríverslunarsamtaka Evrópu eða Færeyja, vera lögráða og ekki hafa sætt því að bú hans hafi verið tekið til gjaldþrotaskipta, hafa starfsábyrgðartryggingu, hafa gott orðspor og vera þannig á sig kominn andlega að hann sé fær um að gegna störfum endurskoðanda. Loks er gerð krafa um að viðkomandi hafi ekki hlotið dóm fyrir refsiverðan verknað þar sem refsing var fjögurra mánaða óskilorðsbundið fangelsi hið minnsta eða öryggisgæsla ef hann var fullra 18 ára þegar brotið var framið nema fimm ár hafi liðið frá því að afplánun var að fullu lokið.
Endurskoðendaráð veitir endurskoðendum löggildingu til endurskoðunarstarfa á grundvelli laga nr. 94/2019 um endurskoðendur og endurskoðun.
Áður en endurskoðandi fær löggildingu til endurskoðunarstarfa, í fyrsta sinn eða þegar innlögð réttindi eru veitt að nýju, ber honum að senda endurskoðendaráði eftirfarandi gögn:
Staðfestingu tryggingafélags um að hann hafi gilda starfsábyrgðartryggingu.
Staðfestingu um að endurmenntunarkröfum þriggja ára tímabils sé fullnægt.
Lögheimilisvottorð sem hægt er að panta rafrænt hjá Þjóðskrá, www.skra.is.
Lögræðisvottorð sem hægt er að panta rafrænt hjá Þjóðskrá, www.skra.is.
Búsforræðisvottorð sem hægt er að panta rafrænt á www.island.is (undir liðnum Þjónustuflokkar/Dómstólar og réttarfar).
Sakavottorð sem hægt er að panta rafrænt á www.island.is.
Staðfestingu þess að umsækjandi hafi gott orðspor og að hann sé þannig á sig kominn andlega að hann sé fær um að gegna störfum endurskoðanda, sbr. 3. tl. 1. mgr. 3. gr. laga nr. 94/2019.
Drengskaparheit skv. 9. mgr. 3. gr. laga nr. 94/2019.
Erlend réttindi og menntun
Ef aðili sem hefur réttindi til endurskoðunarstarfa í ríki innan Evrópska efnahagssvæðisins, í aðildarríki stofnsamnings Fríverslunarsamtaka Evrópu eða í Færeyjum óskar eftir löggildingu til endurskoðunarstarfa hér á landi þarf hann að standast sérstakt hæfnispróf í lögum og reglum um skatta- og félagarétt. Þá getur endurskoðendaráð veitt einstaklingi löggildingu til endurskoðunarstarfa ef hann sýnir fram á að hann hafi hafi lokið námi og staðist próf erlendis, sem telst samsvara þeim kröfum sem gerðar eru í lögum um endurskoðendur. Slíkir aðilar skulu standast sérstakt hæfnispróf í lögum og reglum um skatta- og félagarétt. Loks getur endurskoðendaráð veitt einstaklingum sem lokið hafa öðru háskólanámi með endurskoðun sem kjörsvið undanþágu frá skilyrði um meistaranám í endurskoðun og reikningsskilum, enda telji endurskoðendaráð sýnt að umsækjandi hafi næga þekkingu á þeim málefnum sem varða endurskoðendur og störf þeirra.
Einkaréttur á notkun orðanna endurskoðandi og endurskoðun
Öðrum en endurskoðendum og endurskoðunarfyrirtækjum er óheimilt að nota orðin endurskoðandi eða endurskoðun í starfs- eða firmaheiti sínu. Þá er óheimilt að vekja þá trú að aðili sé endurskoðandi ef hann er það ekki, með notkun starfsheitis, firmanafns eða með öðrum misvísandi hætti. Bannið nær þó ekki til starfsheitis innri endurskoðenda í fyrirtækjum enda séu störf innri endurskoðanda hluti af innra stjórnendaeftirliti viðkomandi fyrirtækis.
Listi yfir endurskoðendur
Endurskoðendaráð birtir opinbera lista yfir endurskoðendur og má nálgast hann hér.